Waarom kun je soms niet meer nadenken tijdens het rijden van een proef?
Je hebt je paard thuis best goed voor elkaar en met het losrijden gaat het ook wel oké, maar op het moment dat je de A-C lijn op rijdt gaat alles op de automatische piloot. De instructies van de voorlezer volg je nog net op, je rijdt en navigeert ook nog wel, maar daar is alles mee gezegd. Je bent je niet meer bewust van je taken en doelen tijdens de proef. Dat wat je thuis zo goed geoefend had, vergeet je compleet tijdens je proef. Hoe kan het dat je brein niet meer functioneert zodra je de wedstrijdring binnenrijdt?
Hoe werkt stress?
Je brein is zo ingesteld dat het continue de omgeving scant op gevaar. Dit stamt nog uit de oertijd. Vroeger had jouw brein dit nodig om gevaar te kunnen ontdekken en op tijd te kunnen reageren, bijvoorbeeld als er een gevaarlijk dier op de loer lag. Het was letterlijk van levensbelang om snel te kunnen reageren. Dat systeem werkt optimaal en dat is maar goed ook, anders zouden we er nu niet meer zijn geweest. Gedachtes die je toen had waren gedachtes waar direct op gereageerd moest worden om te kunnen overleven. Je lichaam maakt zich op zo´n moment klaar om te kunnen vechten of vluchten, dit is het fight or flight systeem. Je hartslag gaat omhoog, je ademhaling gaat sneller, je krijgt een hoge spierspanning, kortom: je lichaam maakt zich klaar om te overleven.
Als je op wedstrijd gaat, heb je natuurlijk geen gedachtes waar je leven van afhangt. Wat er gebeurt is dat het fight or flight systeem wordt getriggerd door een gedachte. Jouw lichaam gaat in de fight or flight modus, oftewel de stress-modus. Als dit gebeurt worden bepaalde processen in jouw lichaam heel actief en andere processen juist minder. De processen die minder actief worden, zijn minder acute processen zoals bijvoorbeeld reproductie en spijsvertering en ook een deel van je cognitieve processen. Je lichaam treft alle voorbereidingen om een fysieke piekprestatie te kunnen leveren. Als je op je paard zit is dat alleen wel heel erg vervelend. Je wil helemaal niet met harde spieren, een hoge hartslag en een hoge ademhaling op je paard zitten.
Jouw lichaam reageert namelijk altijd op wat je denkt, je lichaam ‘hoort’ je gedachtes. En dat is heel handig als er een leeuw aankomt en je denkt: “Kak een leeuw”, maar niet zo handig als je denkt: “Oei het is wel erg druk met losrijden”.
Niet meer kunnen nadenken
Je gaat in een stress-situatie op een andere manier denken, dat kan voelen alsof je brein afwezig is. Alles wordt wat vager, je kunt je achteraf niet goed herinneren wat je allemaal precies deed. Dit kun je oplossen door te leren hoe je je stressniveau kunt reguleren. Je stressniveau lager kunnen houden begint heel vaak met de gedachtes die je hebt. Gedachtes kunnen ervoor zorgen dat je meer stress gaat voelen, je wordt nooit zomaar zenuwachtig. Je wordt altijd zenuwachtig van gedachtes over bijvoorbeeld de proef die je moet gaan rijden, over je winspunt. Als je de gedachtes weet te controleren, zal de stress minder groot worden en zul je in de proef beter kunnen blijven nadenken. Gevolg is dat je in de proef veel beter van onderdeel naar onderdeel kunt rijden.